Recent kreeg ik een vraag van een bezorgde moeder van een 6-jarig kindje met diabetes. Ze vertelde dat ze haar in het ziekenhuis hadden aangeraden om haar zoontje na de karateles iets van traagwerkende koolhydraten te laten eten om een hypo te voorkomen, en ze vroeg me om advies over welke producten ze hiervoor zou kunnen gebruiken.
De vraag was voor mij op het eerste gezicht wat verrassend. Ik zou dat namelijk zelf niet meteen doen. Mijn ervaring met suikerwaarden na het sporten is dat mijn suiker daalt zolang ik aan het sporten ben, maar steevast omhoog gaat op het moment dat ik stop met de inspanning. Ik heb ook al van verschillende andere atleten gehoord dat ze hetzelfde ervaren. Als ik geen insuline bijspuit, krijg ik zelfs vaak een hoge suiker binnen het half uur, zelfs als ik niets eet.
Hieronder zie je bijvoorbeeld hoe dit vandaag gebeurde na een looptraining van 1u30.
Je ziet duidelijk dat de suiker eerst in dalende lijn was, tot ik wat koolhydraten opnam en dan rustig steeg tot het moment dat ik stopte, en vervolgens snel steil omhoog ging.
Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de verbranding wel stopt als de inspanning voorbij is, maar dat de lever nog even extra glucose blijft halen uit het glycogeen en dit blijft dumpen in de bloedbaan (glycogenolyse), waardoor de suiker stijgt. Een andere mogelijkheid is dat dit te maken heeft met de koolhydraten die ik opneem tijdens een training, die nog even blijven doorwerken, maar ook als ik geen extra koolhydraten eet tijdens de training, stijgt mijn suiker na het sporten, zij het mogelijk iets minder sterk. Bij een niet-diabeet, zou bij zo’n stijging automatisch insuline worden aangemaakt, maar ik moet dus insuline bijzetten.
In een eerder artikel over chocomelk, legde ik al uit hoe ik na een langere inspanning vaak snelwerkende koolhydraten en wat eiwitten opneem om het herstel te bevorderen. In dat geval heb je absoluut extra insuline nodig om die te dekken, die je liefst vóór het beëindigen van de inspanning toedient om een piek door de snelwerkende suikers te vermijden.
Voor een karateles van minder dan een uur is recuperatievoeding echter niet meteen vereist. Het lijkt me geen constante aerobe inspanning, want ik vermoed niet dat ze de kinderen de hele tijd rondjes laten lopen tijdens de les en ik ga ervan uit dat het eerder een afwisseling is van instructies geven en oefeningen doen. Ik zie dus niet meteen een reden om na de inspanning extra koolhydraten te gaan innemen, ook geen traagwerkende, zeker niet als er binnen de 2u nog een maaltijd volgt. Mogelijk is het wel nodig om vooraf wat traagwerkende koolhydraten te geven, zeker als de suikerwaarde vooraf erg scherp staat, er nog veel insuline actief is, of de glucosetrend dalende is.
Na een zware inspanning merk ik wel dat ik vaak een suikerdip krijgt ongeveer 12u later wanneer mijn lichaam het glycogeen aanvult, en ik dus best ’s nachts voor wat extra trage koolhydraten zorg, maar dat leek me hier ook niet van toepassing.
Toen begon ik terug te denken aan mijn eigen jeugd, en herinnerde ik me dat ik op aanraden van de verpleegkundigen in het ziekenhuis ook vaak een koekje meenam om na de LO-les op te eten. Er werd me toen altijd verteld dat je suiker na een inspanning nog verschillende uren kon blijven dalen en dat je daarom moest bij-eten na de inspanning. Ik bedacht me plots dat ik dat ook had gezien in min of meer elke presentatie over diabetes en voeding die ik al gevolgd had.
Die strategie had bij mij echter altijd een averechts effect en zorgde voor veel hoge waarden in de uren na een inspanning. Ik streef ernaar om mijn gemiddelde suikerwaarde onder de 120 te behouden, en dan kan ik me zulke pieken niet veroorloven. Het eerste wat ik dus altijd doe na het sporten, is insuline injecteren en dan meestal snelwerkende koolhydraten en eiwitten eten.
Ik kan me natuurlijk wel inbeelden dat een kind honger heeft na een activiteit. Ik zou dus aanraden om in zo’n geval voor een snack met weinig koolhydraten te kiezen, bijvoorbeeld een Griekse yoghurt of cottage cheese met wat amandel- of pindaboter, of een beetje fruitspread zonder toegevoegde suikers.
Het belangrijkste blijft wel om altijd te experimenteren en te documenteren. Probeer het eens zonder insuline of koolhydraten en kijk wat er met de suiker gebeurt. Probeer het vervolgens met koolhydraten vóór of na de training en kijk wat de suikerwaarde doet. Test een koolhydraatarme snack en controleer achteraf of hiervoor insuline nodig was geweest. Zodra je weet hoe je lichaam reageert op sport, kun je je insuline en voeding daarop afstemmen en suikerpieken en -dalen vermijden. Trial en error dus, zoals gewoonlijk 😊.